Mimo swojej zawiłości, darowizna jest jedną z najczęściej wybieranych form przekazania swojego majątku komuś bliskiemu. Warto natomiast pamiętać o pewnych kwestiach, niezbędnych do prawidłowego przekazania darowizny.

---

Czym jest darowizna?

Kwestia związana z darowizną uwzględniona została w Kodeksie Cywilnym w art. 888. Jest to forma umowy, w której występują dwie strony. Po jednej znajduje się darczyńca, który przekazuje swój majątek, a po drugiej stronie obdarowany.
Darowizna jest umową nieodpłatną co oznacza, że darczyńca nie oczekuje nic w zamian.

Co może być przedmiotem darowizny?

Co do zasady wszystko to, co ma wartość: nieruchomość, dzieła sztuki, cenne przedmioty (np: biżuteria), samochód, ale także prawa majątkowe, służebności, zobowiązania teraźniejsze bądź przyszłe lub po prostu pieniądze. Darowizną jest też umorzenie konkretnego zobowiązania.
W tym artykule przybliżymy temat przekazania w darowiźnie pieniędzy i nieruchomości.

Co jest potrzebne do przekazania darowizny?

Lista dokumentów potrzebna do przekazania darowizny różni się, w zależności od przedmiotu.
Darowizna nieruchomości wymaga przede wszystkim podpisania umowy darowizny w formie aktu notarialnego, opatrzonego podpisem notariusza, a także złożenia wniosku o dokonanie wpisu do księgi wieczystej - jeśli jest prowadzona. Dodatkowo, zarówno darczyńca jak i obdarowany w momencie podpisania aktu, muszą mieć przy sobie dokument tożsamości oraz odpisy z księgi wieczystej. Dokumenty te należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w ciągu 6 miesięcy od momentu otrzymania darowizny.

Darowizna pieniężna jest mniej skomplikowana, gdyż nie wymaga spotkania w kancelarii notarialnej. Ważne jest natomiast, aby udowodnić moment przekazania pieniędzy. Może to być potwierdzenie wykonania przekazu pocztowego, wyciąg z konta bankowego lub dokument uzyskany w kasie banku. Dokument potwierdzający przekazanie darowizny pieniężnej i wniosek SD-2Z, należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w ciągu 6 miesięcy.

Jaki podatek płaci się w związku z darowizną? Kto płaci podatek, darczyńca czy obdarowany?

Obowiązek zapłacenia podatku od spadku i darowizn zależy od 2 kwestii: po pierwsze, kto komu przekazuje darowiznę, po drugie jaka jest jej wartość.
W art. 14 ustawy o podatku od spadku i darowizn opisany został podział na 3 grupy podatkowe:
I grupa: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie;

II grupa: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;

III grupa: inni nabywcy.

Oznacza to, że podatek uzależniony jest od wyżej wymienionego podziału.

Dla każdej z tych grup przewidziane są pięcioletnie limity kwotowe. Są to kwoty na dzień 04.11.2021r. i wynoszą one odpowiednio:
9637 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,
7276 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
4902 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Darowizny niższe od wskazanych wartości są zwolnione z podatku.

Podatek od darowizny płacą osoby fizyczne (obdarowani), które otrzymały darowiznę rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP (pieniędzy i nieruchomości) o wartości, która przekracza kwotę wolną od podatku (patrz wyżej).

Co ile lat można przekazać darowiznę?

Nie ma limitu darowizn przekazanych w ciągu roku. Jednak wszystkie te, które obdarowany otrzymał od jednej osoby w ciągu 5 lat, należy zsumować. Jeżeli łączna kwota przekracza próg podatkowy tj. 9673 zł, należy zgłosić to do Urzędu Skarbowego, w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny.

Kiedy darowizna nie jest opodatkowana?

Oprócz grup I-III istnieje także grupa, której przysługuje zwolnienie z podatku od spadku i darowizn. Jest to tzw. grupa zero. Od grupy I różni się tym, że nie uwzględnia zięcia i synowej, a w jej skład wchodzą: małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha. Oznacza to, że wymienione osoby nie muszą płacić podatku od darowizny zarówno pieniężnej, jak i nieruchomości, jeśli złożą odpowiedni wniosek do Urzędu Skarbowego.

Zastanówmy się jednak co w przypadku, gdy np: rodzice chcą przekazać swojej córce nieruchomość. Jeśli córka jest w związku małżeńskim i posiada ze swoim mężem wspólność majątkową, to należy rozważyć pewną kwestię. Mianowicie, córka należy do tzw. grupy 0, zięć niestety nie. W tym przypadku, gdy darowizna zostanie przekazana obojgu, wtedy zięć musi zapłacić podatek, ponieważ nie przysługuje mu zwolnienie. Darczyńca może jednak wskazać w oświadczeniu u notariusza, że obdarowaną jest tylko i wyłącznie jego córka. Możliwe jest dalsze przekazanie darowizny dla swojego współmałżonka, bez konieczności opodatkowania. Warunkiem jest udokumentowanie i zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego.

Darowizna nie jest również opodatkowana, gdy nie przekracza pięcioletniego limitu kwotowego.


Jak zgłosić darowiznę do Urzędu Skarbowego i który urząd jest właściwy do tej czynności?

Fakt otrzymania darowizny należy zgłosić do Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy. W przypadku darowizny nieruchomości, prawa do lokalu czy użytkowania wieczystego, urzędem właściwym będzie Urząd Skarbowy ze względu na miejsce położenia nieruchomości. W przypadku innych darowizn (kwot pieniężnych, czy rzeczy ruchomych) zgłoszenia należy dokonać w urzędzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania obdarowanego.
Aby zgłosić darowiznę, wystarczy wypełnić wniosek SD Z2, który dostępny jest w internecie.

Podsumowując

Mam nadzieję, że udało mi się nieco przybliżyć czym właściwie jest darowizna i jak należy postępować w przypadku darowizny pieniężnej i nieruchomości. Liczę na to, że te informacje przydadzą się na przyszłość, a opisana forma przekazania majątku, nie sprawi już problemów.

Autor wpisu: Wiktoria Bielawska

---

Zobacz, co piszą o nas nasi klienci: Referencje

Sprawdź, co dla Ciebie zrobimy sprzedając Twoją nieruchomość: Pośrednictwo w sprzedaży

Mamy dla Ciebie Gwarancję Rzetelności: Gwarancja rzetelności

Sprawdź, co dla Ciebie zrobimy kupując z Tobą Twoja wymarzoną nieruchomość: Pośrednictwo w zakupie

Poznaj naszą historię: O nas